Leczenie nerkozastępcze

Metody leczenia nerkozastępczego

Hemodializa inaczej dializa pozaustrojowa - zabieg stosowany w leczeniu zaawansowanej przewlekłej i ostrej niewydolności nerek, a także niektórych zatruć. Jego celem jest usunięcie toksycznych substancji znajdujących się we krwi. Hemodializa polega na usuwaniu produktów przemiany materii i wody, leków oraz toksyn z krwi pacjenta poprzez sztuczną błonę półprzepuszczalną. W czasie zabiegu krew krąży pomiędzy aparatem („sztuczną nerką”) a pacjentem. Krew jest oczyszczana przepływając przez dializator.
Dializa otrzewnowa Dializa otrzewnowa – zabieg, który stosuje się dla oczyszczenia krwi ze szkodliwych produktów metabolizmu, jest on stosowany w zaawansowanej przewlekłej niewydolności nerek. Zabieg jest podobny do zabiegu hemodializy, ma doprowadzić do usunięcia z organizmu substancji toksycznych i w miarę możliwości pomóc w utrzymaniu adekwatnego bilansu płynowego. Jednak w tym przypadku półprzepuszczalną błoną dializacyjną jest otrzewna, która wyściela jamę brzuszną i pokrywa znajdujące się w niej narządy.Do jamy brzusznej wprowadza się specjalnie przygotowany płyn dializacyjny. Wymagane jest założenie stałego dostępu poprzez stosowany najczęściej cewnik Tenckhoffa, który umieszcza się na stałe w jamie brzusznej pacjenta w miarę możliwości na dnie jamy otrzewnej,

Przeszczep nerki (transplantacja) – zabieg medyczny polegający na operacyjnym wprowadzeniu do ciała biorcy zdrowej nerki (pochodzącej od żywego lub zmarłego dawcy), która przejmuje funkcję filtracyjną. Przeszczepienie jest metodą z wyboru leczenia przewlekłej niewydolności nerek w stadium zaawansowanym

Kiedy rozpocząć leczenie nerkozastępcze?

W miarę postępu przewlekłej choroby nerek dochodzi do istotnego zmniejszania przesączania kłębuszkowego, czyli GFR, oraz rozwijają się powikłania przewlekłej niewydolności nerek. U części chorych istnieje konieczność rozpoczęcia leczenia, którego celem jest jak najpełniejsze zastąpienie pracy nerek (tzw. leczenie nerkozastępcze). Zwykle jest ono niezbędne, gdy utracie uległo ≥90% czynności nerek.
Leczenie nerkozastępcze powinno być rozpoczęte w krótkim czasie, gdy GFR zmniejszy się poniżej 15 ml/min. Wskazaniem są też objawy kliniczne mocznicy:

• niedożywienie
• uporczywy świąd skóry
• czkawka
• ciężkie nadciśnienie
• duszność
• skaza krwotoczna
• uporczywe kurcze mięśni
• zapalenie osierdzia

Nie wolno zwlekać z leczeniem dializami do czasu, kiedy pojawią się objawy mocznicy, ponieważ wyniki leczenia są wtedy znacznie gorsze. Leczenie dializami należy rozpocząć już wtedy, gdy stan chorego jest względnie dobry - dlatego tak ważny jest stały nadzór poradni nefrologicznej oraz regularne wykonywanie badań kontrolnych. U osób chorujących na cukrzycę leczenie dializami zwykle rozpoczyna się wcześniej.

Jacy pacjenci są kwalifikowani do korzystania ze stacji dializ?

Pacjenci kwalifikowani do korzystania ze stacji dializ to osoby cierpiące na zaawansowaną przewlekłą niewydolność nerek lub ostre zatrucia. W przypadku przewlekłej niewydolności, leczenie dializami jest niezbędne, gdy utracie uległo ≥90% czynności nerek. Zwykle rozpoczyna się je, gdy GFR (przesączanie kłębuszkowe) zmniejszy się poniżej 15 ml/min. Wskazaniem są także objawy kliniczne mocznicy, takie jak niedożywienie, uporczywy świąd skóry, czkawka, ciężkie nadciśnienie, duszność, skaza krwotoczna oraz uporczywe kurcze mięśni czy zapalenie osierdzia. U osób z cukrzycą leczenie dializami zazwyczaj zaczyna się wcześniej.

Ile trwa terapia za pomocą dializ?

Czas trwania terapii za pomocą stacji dializ jest indywidualny dla każdego pacjenta i zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz ogólnego stanu zdrowia. Zabieg hemodializy trwa zazwyczaj od 3 do 5 godzin i wykonywany jest kilka razy w tygodniu. Dializa otrzewnowa może być przeprowadzana codziennie w domu przez całą dobę. Przeszczep nerki jako forma leczenia nerkozastępczego wymaga długotrwałego procesu przygotowania oraz rehabilitacji po zabiegu. Ważne jest regularne monitorowanie zdrowia pacjenta i dostosowywanie planu terapeutycznego do jego potrzeb. Wizyta u nefrologa zalecana jest w przypadku wystąpienia objawów sugerujących problemy z nerkami lub układem moczowym.